Quan hệ Việt Mỹ

Khi một Tổng thống Hoa Kỳ bị tình nghi lạm quyền, đây không chỉ là một vụ án cá nhân mà là một sự kiện chính trị - pháp lý - xã hội có thể làm lung lay lòng tin vào nền dân chủ và các định chế kiểm soát quyền lực của quốc gia. Ví dụ tiêu biểu là trường hợp của Donald Trump, người từng bị Hạ viện Mỹ luận tội với cáo buộc "lạm dụng quyền và "cản trở Quốc hội".

Trước hết, cần làm rõ khái niệm "lạm quyền" (abuse of power) trong bối cảnh hiến pháp Mỹ. Theo Hiến pháp Hoa Kỳ - cụ thể là Điều II, Mục 4 - Tổng thống có thể bị luận tội vì "phản quốc, hối lộ hoặc các tội lớn và khinh tội khác" ("treason, bribery, or other high Crimes and Misdemeanors").

Trong thực tiễn, "lạm quyền" không luôn rõ ràng là tội hình sự, nhưng nhiều học giả và ủy ban Quốc hội cho rằng việc một Tổng thống dùng quyền lực để đổi chác - vì lợi ích cá nhân hoặc phe phái - với quyền lợi của quốc gia, là đặc biệt nghiêm trọng.

Trong trường hợp nêu trên, cáo buộc chính đối với Tổng thống Trump là ông đã sử dụng quyền lực của mình để yêu cầu quốc gia Ukraine tiến hành một cuộc điều tra nhằm vào đối thủ chính trị - cụ thể là Joe Biden - đồng thời hoãn viện trợ quân sự cho Ukraine, như một điều kiện nhằm đạt mục tiêu chính trị cá nhân.

Hành vi này - nếu được xác thực - được cho là vi phạm tinh thần kiểm soát quyền lực: thay vì sử dụng quyền hành vì lợi ích quốc gia thì lại đặt quyền cá nhân hoặc đảng phái lên trên. Hạ viện đã đưa ra hai điều khoản luận tội: (1) lạm dụng quyền lực và (2) cản trở Quốc hội.

Tuy nhiên, luận tội không đồng nghĩa với việc buộc Tổng thống phải ra đi. Sau khi Hạ viện bỏ phiếu thông qua các điều khoản luận tội hồi tháng 12 2019, phiên xét xử tại Thượng viện bắt đầu và kết thúc với việc Tổng thống được tha bổng, vì không đủ hai phần ba số phiếu buộc tội.

ảnh 1

ảnh 2

ảnh 3

ảnh 4