Toàn cảnh nước mỹ

Chuyến thăm được thực hiện theo lời mời của Thủ tướng Nhà nước độc lập Papua New Guinea Peter O’Neill. Tuần lễ cấp cao APEC 2018 tại Port Moresby, Papua New Guinea diễn ra từ ngày 12 đến 18-11-2018, bao gồm 8 hoạt động chính là: Hội nghị các Quan chức cao cấp tổng kết (ngày 12 và 13-11); Hội nghị Hội đồng tư vấn doanh nghiệp APEC (ngày 13 đến 15-11); Hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao-Kinh tế APEC lần thứ 30 (ngày 15-11); Hội nghị thượng đỉnh doanh nghiệp APEC (ngày 15 đến 17-11); Đối thoại giữa các nhà Lãnh đạo với Hội đồng tư vấn kinh doanh APEC (ngày 17-11); Đối thoại các nhà Lãnh đạo Quốc đảo Thái Bình Dương (ngày 17-11); Đối thoại không chính thức giữa các nhà Lãnh đạo APEC với Giám đốc Quỹ tiền tệ quốc tế (sáng ngày 18-11); Hội nghị các nhà Lãnh đạo APEC lần thứ 26 (ngày 18-11).

APEC 2018 - Tận dụng cơ hội tăng trưởng bao trùm, phát huy tương lai số

Với chủ đề “Tận dụng cơ hội tăng trưởng bao trùm, phát huy tương lai số”, APEC 2018 tập trung vào 3 ưu tiên gồm: Tăng cường kết nối và thúc đẩy liên kết kinh tế khu vực; Thúc đẩy tăng trưởng bao trùm và bền vững; Đẩy mạnh tăng trưởng bao trùm thông qua cải cách cơ cấu.

Năm APEC 2018 có ý nghĩa rất quan trọng đối với APEC nhằm tiếp tục thúc đẩy hợp tác, liên kết kinh tế khu vực và toàn cầu, hướng tới kỷ niệm 30 năm thành lập Diễn đàn vào năm 2019.

Không những vậy, năm 2018 còn đánh dấu mốc tròn 20 năm Việt Nam tham gia Diễn đàn APEC (11-1998/2018). Sau 20 năm tham gia APEC, vị thế của Việt Nam đã được nâng cao, đặc biệt là sau dấu ấn thành công của Năm APEC 2017 và với những thành tựu tăng trưởng kinh tế và hội nhập của tế nổi bật thời gian qua.

APEC hiện là một trong số những cơ chế hợp tác kinh tế, thương mại hàng đầu khu vực và thế giới, góp phần đưa châu Á-Thái Bình Dương trở thành động lực tăng trưởng và liên kết kinh tế thế giới.

Hiện nay, trong bối cảnh thế giới đang chuyển biến nhanh chóng và sâu sắc dưới tác động của Cách mạng công nghệ 4.0, APEC đang triển khai các chiến lược và chương trình hợp tác lớn như: Chiến lược tăng trưởng chất lượng đến 2020, Chương trình nghị sự mới về cải cách cơ cấu đến 2020, Lộ trình cạnh tranh dịch vụ đến 2025, Kế hoạch kết nối tổng thể đến 2025, Chương trình nghị sự phát triển bao trùm về kinh tế, tài chính, xã hội đến 2030, Khuôn khổ phát triển nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số đến 2025. Ngoài ra, các thành viên cũng đang trao đổi hướng tới xây dựng tầm nhìn APEC sau năm 2020 nhằm góp phần duy trì vai trò của khu vực là động lực tăng trưởng và liên kết kinh tế toàn cầu, nâng cao hiệu quả hoạt động, khẳng định vị thế diễn đàn kinh tế hàng đầu ở châu Á-Thái Bình Dương, định hướng các hoạt động hướng tới người dân và doanh nghiệp hơn nữa.

Diễn đàn đối thoại khu vực và cơ chế hợp tác hàng đầu

Vào những năm 80 của thế kỷ XX, châu Á mà trọng tâm là Đông Á nổi lên thành một trong những khu vực năng động trên thế giới khi tốc độ tăng trưởng bình quân lên tới 9-10% mỗi năm. Dù vậy, khu vực này lại thiếu đi hình thức hợp tác hiệu quả để thúc đẩy phát triển kinh tế, hội nhập với nhiều quốc gia.

Trước nhu cầu trên, diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (Asia-Pacific Economic Cooporation forum - gọi tắt là APEC) đã được thành lập vào ngày 6-11-1989 tại Canberra (Australia). Cùng với các cơ chế hợp tác khác như Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương-TPP (nay là Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương-CPTPP), Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), liên kết kinh tế Đông Bắc Á..., APEC đã và đang góp phần tích cực vào quá trình xây dựng một cấu trúc hợp tác khu vực theo hướng đa tầng nấc, duy trì vai trò đầu tàu của châu Á-Thái Bình Dương trong tiến trình tăng trưởng và liên kết kinh tế toàn cầu.

Từ 12 thành viên sáng lập, đến nay APEC đã có 21 nền kinh tế thành viên gồm: Australia, Brunei, Canada, Chile, Trung Quốc, Hong Kong (Trung Quốc), Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Mexico, New Zealand, Papua New Guinea, Peru, Philippines, Nga, Singapore, Đài Loan (Trung Quốc), Thái Lan, Mỹ và Việt Nam, trong đó hội tụ 3 nền kinh tế lớn nhất thế giới (gồm Mỹ, Nhật Bản và Canada); 9 thành viên Nhóm 20 nền kinh tế lớn (G20) (gồm Australia, Canada, Trung Quốc, Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mexico, Nga, Mỹ) và nhiều nền kinh tế mới nổi, phát triển năng động của châu Á-Thái Bình Dương, đại diện khoảng 39% dân số thế giới, đóng góp 59% GDP và 48% thương mại toàn cầu.

Kể từ khi thành lập đến nay, cam kết xuyên suốt và quan trọng nhất của APEC, được thông qua tại Hội nghị cấp cao lần thứ 2 (tại Indonesia, năm 1994), là hoàn thành các Mục tiêu Bogor về tự do hóa thương mại và đầu tư vào năm 2020.

APEC hoạt động theo nguyên tắc đồng thuận, tự nguyện và không ràng buộc; không có Hiến chương hay Điều lệ. APEC dùng khái niệm “nền kinh tế”; Lãnh đạo cấp cao của các thành viên được gọi chung là các nhà Lãnh đạo kinh tế.

Hoạt động hàng năm của APEC gồm: Hội nghị cấp cao; Hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao-Kinh tế; các Hội nghị Bộ trưởng chuyên ngành về thương mại, tài chính, doanh nghiệp nhỏ và vừa và các lĩnh vực khác như cải cách cơ cấu, phát triển nguồn nhân lực, du lịch, an ninh lương thực, phụ nữ và kinh tế, y tế, năng lượng, giao thông vận tải, thông tin và truyền thông…; 5 hội nghị Quan chức cao cấp, cùng nhiều hội nghị, hội thảo của các Ủy ban, Nhóm công tác và các cơ chế cấp làm việc khác thuộc các kênh chính phủ, học giả và doanh nghiệp.

Những thành tựu đáng kể

Sau 29 năm hình thành và phát triển, và sau 24 năm thực hiện Mục tiêu Bogor, đến nay, APEC đã đạt được những thành tựu rất quan trọng trong thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế ở khu vực, tiếp tục khẳng định là cơ chế liên kết kinh tế khu vực hàng đầu, khởi xướng và đi đầu thúc đẩy xu thế tự do hóa kinh tế, thương mại và đầu tư trong khu vực và trên thế giới, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế và duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở châu Á-Thái Bình Dương. Những thành tựu đạt được của APEC đã góp phần đưa hàng triệu người thoát cảnh đói nghèo và mang lại lợi ích chung cho mọi người.

Hợp tác của APEC hiện tập trung vào 3 trụ cột chính gồm: Tự do hóa thương mại và đầu tư; Thuận lợi hóa kinh doanh; Hợp tác kinh tế-kỹ thuật.

Về tự do hóa thương mại và đầu tư: từ năm 1989 đến 2015, tổng giá trị thương mại của APEC đã tăng 7 lần từ gần 3 nghìn tỷ USD lên khoảng 20 nghìn tỷ USD, mức thuế trung bình của khu vực giảm gần 3 lần, từ 17% xuống 5,6%.

Về thuận lợi hóa kinh doanh: chi phí giao dịch thương mại trong khu vực giảm đáng kể qua các lần cắt giảm 5% vào các năm 2006, 2010 và 10% vào năm 2015.

Về hợp tác kinh tế-kỹ thuật: Mỗi năm, APEC hỗ trợ kinh phí cho khoảng 150 dự án hợp tác và nâng cao năng lực với tổng giá trị lên đến 23 triệu USD.